Ik moet heel eerlijk zeggen; ik stond niet te springen om een nieuw Pearl Jam-album. De single die ze aan het begin van dit jaar uitbrachten, Dance Of The Clairvoyants, vond ik op het eerste gehoor maar niks en stiekem vond ik het oude werk van de band, afgezien van ‘Alive’ en ‘Black’ maar weinig interessant. En toch heb ik Gigaton een kans gegeven.
Even wat feiten en cijfers: Gigaton is het eerste studioalbum van Pearl Jam sinds de release van Lightning Bolt in 2013, en is daarmee het twaalfde album van de band. Pearl Jam heeft vier drummers versleten voordat de huidige drummer, Matt Cameron, zich voegde bij Jeff Ament, Stone Gossard, Mike McCready en uiteraard Eddie Vedder. Laatsgenoemde is intussen 55 jaar oud en, hoewel dat nog niet echt oud is, is dat wel aan zijn stem te horen. Vooral op bovengenoemde track Dance Of The Clairvoyants valt het heel erg op dat de man, de legende, een jaartje ouder geworden is, juist door de ‘jonge’ sound ervan. Muziek en stem contrasteren hevig en dat wringt. En toch: luister een paar keer naar dat nummer en dat wrange maakt plaats voor voorzichtige danspasjes, voor tappende voetjes en – pas op – misschien zelfs neuriën.
Dat neemt niet weg dat ik ongelooflijk opgelucht was toen ik hoorde dat de rest van het album niets van dat ‘jonge’ heeft. Het is misschien wel Pearl Jam uit 2020, maar het is nog steeds ouderwets rocken. De openingstrack, Who Ever Said zet meteen de toon. Pearl Jam neemt hier de tijd om het intro rustig op te bouwen, om vervolgens snelle, ouderwets goede – alhoewel wel enigszins buiten adem – vocalen van Vedder te introduceren. Dit nummer schreeuwt: ‘Hallo! Wij zijn Pearl Jam! Welkom op het nieuwe album!’ Er zit zelfs een gepast intermezzo in de track waarin de drums de overhand krijgen, dat bij een liveshow (moge die ooit nog komen, post-coronacrisis) een moment ingelast kan worden waarop Vedder het publiek kan toespreken, om daarna de muziek weer aan te laten zwellen en tot een hoogtepunt te laten komen.
Op 18 februari dit jaar bracht Pearl Jam de single Superblood Wolfmoon uit, met een leuke promostunt een week eerder: als je je telefoon op de maan richtte in een speciale app, kreeg je een preview van het nummer te horen. Een leuke actie, voor een leuk liedje, al is het wel een nummer dat niet erg Pearl Jam-achtig klinkt, op een manier waar ik mijn vinger niet goed op kan leggen. Het is wel degelijk een rocknummer zoals we van Pearl Jam gewend zijn, en toch dacht ik steeds als ik dit nummer op radiostation KINK voorbij hoorde komen dat het van een nieuw indie-bandje was waar ik nog niet van had gehoord.
Er gebeuren ook wél karakteristieke dingen op dit album. Ik noemde Who Ever Said al, Quick Escape is een typisch rocknummer met een, bij gebrek aan een beter woord, epische gitaarsolo en Alright is het noodzakelijke kleine liedje op een Pearl Jam-plaat, en daar blijft het niet bij. Het lijkt wel alsof de helft van dit album bestaat uit zogenaamde ‘kleine liedjes’, de één iets beter uitgevoerd dan de ander. Comes Then Goes is een wat slechter uitgevoerde bijvoorbeeld, want hij duurt meer dan zes minuten en er lijkt weinig opbouw in te zitten. Retrograde, daarentegen, die daar meteen achteraankomt (slechte vormgeving van een album, als je het mij vraagt) is iets dynamischer.
Voor de rest is Gigaton vooral een rockalbum dat door de lengte van de nummers lekker voortkabbelt. Dat kan fijn zijn, maar tegelijkertijd is voortkabbelen niet per se een goeie eigenschap voor een rockplaat. Een rockplaat moet ervoor zorgen dat je in beweging gezet wordt, met dingen wil smijten, keihard wil schreeuwen, dat de tranen je over de wangen lopen… en dat doet dit album allemaal niet. Het is een prima plaatje, met een paar uitschieters. Dat zijn vooral de eerste drie tracks op het album.
Midlife crisis
To be honest, I wasn’t very excited for a new Pearl Jam-album. The single they released at the beginning of this year, Dance Of The Clairvoyants, I didn’t like at first and – full disclosure – I wasn’t really interested in the band’s old work either, apart from ‘Alive’ and ‘Black’. And yet, I gave Gigaton a chance.
Some facts and numbers before we begin: Gigaton is the first studio album of Pearl Jam’s since the release of Lightning Bolt in 2013, and is the twelfth album of the band. Pearl Jam has gone through four drummers before settling on Matt Cameron to join Jeff Ament, Stone Gossard, Mike McCready and Eddie Vedder of course. The latter is now 55 years old and, although that really isn’t that old, his voice definitely has aged as well. Especially on the track Dance Of The Clairvoyants that I mentioned above it is very clear that the man, the legend, has gotten a bit older, just because the sound of the song itself is so youthful. Music and voice contrast heavily and that’s wrenching. And yet: listen to this song a couple of times and that uncomfortable feeling makes room for cautious dance moves, tapping feet and – watch out! – maybe even humming.
That doesn’t mean, however, that I was very relieved to find out that the rest of the album doesn’t sound that ‘youthful’ at all. It might be 2020 Pearl Jam, but it’s still rock like in the good ol’ days. The opening track, Who Ever Said, sets the tone. Vedder et al. take the time to slowly build up the intro, to later introduce fast, familiar, albeit out of breath, vocals from Eddie Vedder. This song screams: ‘Hello! We’re Pearl Jam! Welcome to the new album!’ There’s even a fitting intermezzo in the track where the drums get more prominent and the rest fades to the back, that would be perfect for a moment in live shows (if they will ever be held again, post corona-crisis) when Vedder can talk to the audience, after which the music can get louder and louder again and reach a climax.
18 February this year Pearl Jam released the song Superblood Wolfmoon, with a fun promo stunt a week earlier: if you pointed your phone at the moon when using a special app, you could hear a preview of the song. A nice stunt for a nice song, although it doesn’t really sound Pearl Jam-like, in a way I can’t quite put my finger on. It is definitely a rock song in a way we’re used to from the band, but nevertheless I kept thinking this was a song from some new indie band I hadn’t heard of before.
This album isn’t all songs that don’t seem to fit the band, though. I mentioned Who Ever Said before, Quick Escape is a typical song with an – for the lack of a better word – epic guitar solo and Alright is one of the necessary softer songs on a rock album. This album has a lot of those, actually, it almost seems like half of this album consists of them, one better than the other. Comes Then Goes is a worse one, because it’s over six minutes long and doesn’t seems to be dynamic at all. Retrograde, however, which comes immediately after (bad track listing, if you ask me) has a bit more variation in it.
Gigaton is mostly an album that, because of the length of the songs, seems to go on forever effortlessly. It’s an easy listen, which isn’t per se the type of quality you want for a rock album. A rock album, in my opinion, needs to make you move, make you want to smash things, scream your lungs out, make tears stream down your face… and this album does none of those things. It’s an alright album, with a couple of outliers, mostly the first three tracks on this album.
Nena Veenstra 